Odtwarzanie utworów na imprezie bez opłaconego ZAiKS'u – czy to legalne?
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, czyli Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych – to organizacja odpowiedzialna za zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi. Organizacja ta udziela licencji, na podstawie której można legalnie odtwarzać muzykę w trakcie imprezy. Dziś opowiemy o tym, kto musi opłacić tę licencję oraz o sytuacjach, w których takiej licencji nie trzeba w ogóle opłacać. Zapraszamy do lektury!
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS ma już ponad 100 lat!
Historia powstania Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych sięga 1918 roku. Stowarzyszenie to zostało utworzone przez grupę artystów w trosce o ochronę praw autorskich twórców scenicznych, muzycznych i muzyków. Aby prawa autorskie do danego dzieła były chronione przez tę organizację, należy spełnić jeden z warunków – do związku musi przystąpić autor, lub wydawca dzieła. Jak to wygląda w praktyce jeżeli mowa o utworach muzycznych? Organizacja najczęściej podpisuje umowy z wytwórniami – na ich podstawie chronione są prawa autorskie wszystkich wydanych przez nie utworów. Inspektorzy organizacji mogą zjawić się na imprezie z aparaturą rozpoznającą utwory odtwarzane przez DJ lub grane przez zespół. Jeżeli okaże się, że jest on chroniony przez organizację, a organizator imprezy, właściciel lokalu lub DJ nie ma opłaconej licencji, to wystawiony zostaje mandat oraz zgłoszenie o naruszaniu praw autorskich.
Kto musi opłacić licencję ZAiKS?
Obowiązek opłacenia licencji spoczywa na organizatorze wydarzenia. Najczęściej jeżeli impreza odbywa się w klubie, to taką licencję opłaca jego właściciel – ponieważ to w jego lokalu odtwarzana jest muzyka. Alternatywą może być opłacenie licencji ZAiKS przez zespół lub DJ'a – jednak warto w tym miejscu podkreślić, że licencja DJ'a lub zespołu odnosi się tylko do utworów granych, lub odtwarzanych bezpośrednio przez osobę, lub podmiot. Muzyka jak wiadomo, w klubach, pubach czy restauracjach nie jest odtwarzana wyłącznie w trakcie imprez a przez cały czas funkcjonowania lokalu. W tym miejscu warto podkreślić, że polityka tego stowarzyszenia polega przede wszystkim na podpisywaniu umów z wytwórniami muzycznymi. Muzyka bez ZAiKS, czyli niechroniona licencją to przede wszystkim muzyka undergroundowa, niewydana w żadnej wytwórni muzycznej.
Licencja DJ'ska a opłacony ZAiKS
Licencja DJ'ska uprawnia do odtwarzania utworów chronionych prawami autorskimi. Koszt takiej licencji to kilkaset złotych – dokument jest wystawiany okresowo, dlatego należy go odnawiać co roku. Czy każdy DJ musi ją wykupić? Cóż, to zależy od tego, jaką muzykę chce grać – jeżeli skupi się wyłącznie na podziemnych brzmieniach, to nie ma takiej potrzeby. Jeżeli zależy nam jednak na odtwarzaniu radiowych hitów, to zakup takiej licencji jest obowiązkowy. Osoby dopiero planujące rozpoczęcie kariery DJ'skiej powinny się jednak nieco wstrzymać z jej zakupem. Warto najpierw sprawdzić, czy faktycznie dobrze czujemy się za konsoletą, zanim wydamy pieniądze. Dobrą ku temu okazją jest zapisanie się na profesjonalny kurs DJ. Warszawa, Gdańsk i Poznań to miasta, w których realizuje się najwięcej tego rodzaju szkoleń. W ich ramach poznamy tajniki obsługi konsolety i będziemy mieli okazję sprawdzić, jak granie muzyki z konsoli wygląda w praktyce.